Hoa bỉ ngạn là gì? Ý nghĩa và truyền thuyết về hoa bỉ ngạn

Đối những người hay xem phim Trung Quốc thì chắc rằng không ai không biết đến hoa bỉ ngạn. Nghe tên thì nhiều nhưng chưa chắc các bạn đã thực sự hiểu được nó là gì? và truyền thuyết về loại hoa này như nào? Mời các bạn cùng theo dõi bài viết này để hiểu hơn về bỉ ngạn hoa nhé.

Thông tin về hoa bỉ ngạn

Hoa bỉ ngạn là loại hoa có nhiều chùm trông rất đẹp và lạ mắt, nó còn có tên khoa học là: Lycoris radiata. Cây bỉ ngạn thường mọc sát nhau, hoa có các màu sắc là đỏ, trắng,vàng và xanh, trong đó màu đỏ là màu chủ yếu. Bỉ ngạn màu trắng thường được gọi là Mạn Đà La Hoa còn bỉ ngạn màu đỏ sẽ gọi là Mạn Châu Sa Hoa, loại hoa này thường nở rộ vào mùa xuân. 

Loại hoa này được tìm thấy lần đầu tiên là ở Trung Quốc và sau này cũng được tìm thấy ở Nhật Bản và Hoa Kỳ vào những năm 1854. Thường thì loại hoa này được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau như: Long trảo hoa, Hồng hoa thạch toán, Mạn châu sa hoa, Mạn đà la hoa.

Cây bỉ ngạn có những cánh hoa vươn dài từ dưới mặt đất, phía trên là đài gồm từ 5-7 chùm nụ, khi hoa nở sẽ xòe ra mọi hướng như muốn đón lấy tất cả sự tinh túy của trời đất. Đặc biệt là khi cây ra hoa thì lá sẽ không thể phát triển nữa và ngược lại thì có lá thì lại không có hoa. Vậy nên hoa và lá của cây bỉ ngạn muôn đời không thể được gặp nhau.

Củ của cây bỉ ngạn rất độc, nếu ăn phải sẽ không thể chữa khỏi. Theo người xưa kể lại rằng, có một người vì đói quá mà đã ăn củ của cây bỉ ngạn và qua đời ngay sau đó. Đây cũng là lý do mà người ta tin rằng loại hoa này chính là cửa ngõ đi vào thế giới của những người đã khuất, là nơi trú ngụ của những linh hồn đang lưu lạc.

Hoa bỉ ngạn có ý nghĩa gì?

Đối với mỗi quốc gia có phong tục, tập quán khác nhau thì sẽ có những ý nghĩa khác nhau về loài hoa này. Vậy ý nghĩa hoa bỉ ngạn là gì? Dựa vào sự phân ly giữa lá và hoa, điều này tượng trưng cho sự chia cắt vĩnh viễn, sự chia xa không bao giờ được gặp lại, như ở hai cực của địa cầu.

Trong tình yêu, long trảo hoa mang ý nghĩa là sự chia ly, người ta mượn chính hình ảnh của lá và hoa cùng với sự tích được lưu truyền thể hiện sự chia ly của đôi tình nhân bị phân ly tới vạn kiếp. Tình yêu còn tồn tại, không bị mất đi nhưng không bao giờ 2 người có thể đến được với nhau, đó là một tình yêu cao thượng, bất diệt và rất đau khổ. Chính vì vậy mà nó mới có ý nghĩa là hồi ức đau thương, phân ly, khổ đau và là vẻ đẹp của cái chết.

Bỉ ngạn còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Đây là loài hoa duy nhất mọc được dưới đường xuống hoàng tuyền, nên khi linh hồn của người đã mất trước khi đi qua cầu Nại Hà bắc ngang qua sông Vong xuyên, sẽ gửi lại toàn bộ ký ức của mình cho bỉ ngạn hoa. Dù là đau khổ tột cùng hay yêu thương thắm thiết thì hoa cũng sẽ thu nhận lại hết những hồi ức đó.

Theo lời dạy của Phật thì đây chính là thời gian 7 ngày của mùa thu, vì thế người sống có thể đi vào thế giới của những người đã chết để gặp gỡ ông bà tổ tiên. Vì vậy mà ở Nhật, mỗi khi đến mùa bỉ ngạn nở rộ là họ sẽ đi viếng mộ, sửa sang lại mồ mả cho những người đã khuất.

Truyền thuyết về sự tích hoa bỉ ngạn

Có rất nhiều truyền thuyết về  bỉ ngạn hoa được lưu truyền trong nhân gian và được chính các nhà làm phim sử dụng để đưa vào trong phim ảnh. Vậy nên cũng có rất nhiều người biết đến loại hoa này. Dưới đây là 2 truyền thuyết được lưu truyền về bỉ ngạn hoa.

Nước mắt thiên thu, tình sầu ly biệt

Đây là câu chuyện tình bi thương của đôi tình nhân khiến cả Đức Phật và Mạnh Bà dưới địa phủ cũng phải mủi lòng thương xót. Truyện kể rằng có một đôi trai tài gái sắc yêu nhau sâu đậm. Nhún theo luật của Thiên Đình thì họ không được phép gặp gỡ nhau. Vào một ngày, cả hai đã phá vỡ giới luật của thiên đình để tìm đến bên nhau, vừa gặp cả hai đã quen thân, quyến luyến không muốn xa rời, thề nguyện ước hẹn ở bên nhau đến trọn đời trọn kiếp.

Nhưng vì đã phạm phải luật Trời, nên họ đã bị đày đọa xuống trần gian rồi biến thành hoa và lá của cùng một loại cây. Lá xanh, hoa đỏ, đẹp kiêu sa nhưng không bao giờ cây đó có cả lá và hoa cùng lúc, chất chứa nỗi buồn chia ly không bao giờ được gặp mặt. 

Một ngày, Đức Phật đã đi ngang qua, thấy trên mặt đất có một loài hoa có màu sắc đỏ rực như lửa, tạo cảm giác vừa nhung nhớ lại vừa u sầu. Đức Phật xót thương bèn quyết định mang loại hoa này về miền Tây Phương Cực Lạc. Nhưng vì Cực Lạc là Phật quốc nên tất cả những tình si, nhung nhớ, u sầu, đau khổ… đều không được phép tiến nhập. Những thứ có xúc cảm của con người ấy đều phải rời khỏi hoa, tạo thành một màu đỏ rực rồi rơi xuống dưới sông Vong Xuyên. Vậy là dù đã ở kiếp khác nhưng đôi tình nhân này vẫn bị phân ly.

Duyên phận đã hết, vẫn không đành lòng chia ly

Còn có truyền thuyết kể lại rằng, có một cặp vợ chồng trẻ đang sống hạnh phúc, tình cảm rất mặn nồng thì người chồng đã gặp nạn, phải bỏ mạng tại nơi đất khách quê người. Linh hồn của người chồng đã đi đến bên bờ sông Vong Xuyên, bước trên con đường đỏ rực của bỉ ngạn mà không khỏi nhớ thương tới người vợ đang ở chốn dương gian. 

Khi gặp Mạnh Bà và nhận bát canh quên lãng để quên hết ký ức tình sầu. Anh đã hỏi Mạnh Bà: ‘Thế gian muôn màu muôn vẻ, ý họa tình thơ, cớ sao lại bắt tôi phải quên hết những tình xưa cũ?’. Mạnh Bà chỉ mỉm cười mà không nói, khiến cho chàng trai càng thêm chua xót. Anh tự nhủ với lòng mình rằng: ‘Dù phải uống thứ nước vong tình này thì ta vẫn không muốn quên đi. Sau khi chuyển sinh, ta nhất định sẽ lại đến tìm nàng’.

Người vợ trẻ đang ở quê nhà quá đau đớn vì cái chết của chồng nên đã nhiều lần tìm cách quyên sinh nhưng lần nào cũng được người khác cứu sống lại. Bởi vậy nên cô đã thủ tiết cả đời. 

Còn chàng trai kia cũng được đầu thai vào một gia đình cách ngôi nhà cũ của họ không xa. Thấm thoắt đã qua 20 năm, cậu đã trở thành một trang nam nhi tuấn tú. Vào một ngày chàng trai đã đi qua ngôi nhà cũ của mình và thấy một cảm giác thân quen khó tả. Trong đầu cậu hiện lên mảnh ký ức mơ hồ đưa lối cho cậu dừng bước trước thềm nhà, hướng mắt về phía khung cửa sổ và nhìn thấy một quả phụ đang ngồi chăm chú khâu vá. 

Bất chợt quả phụ ngước lên bắt gặp ngay ánh mắt của chàng trai trẻ, trong một khoảnh nàng đã nhận ra những dấu yêu xưa tuôn trào từ ký ức. Nàng run rẩy không nói được nên lời, chỉ có hai hàng lệ túa ra như mưa vào tháng bảy.

Sau đó, quả phụ vì nỗi nhớ thương dành cho chồng mà đã lâm bệnh nặng  và qua đời. Khi đi xuống đến dưới Hoàng Tuyền, nàng đi qua cầu Nại Hà và đến cạnh Vọng Hương đài để gặp Mạnh Bà và hỏi: “Lão bà bà, có phải trước đây có một nam tử từng nói với bà rằng chàng sẽ không quên tôi, sau khi luân hồi nhất định phải tìm tôi phải không?” Mạnh Bà đã gật đầu khiến tim quả phụ càng thêm đau nhói. Nàng đã nức nở: ‘Chàng đã đến tìm ta, vì sao lại không nhận ra ta, không nói với ta một lời nào?’.

Mạnh Bà đã giảng giải: ‘Duyên phận của hai người đã hết, chia ly cũng là lẽ đương nhiên. Nhưng thấy cô không đành lòng nên ta sẽ cho cô được gặp lại anh ta lần nữa. Tuy nhiên, cô sẽ phải ở đây chịu khổ trong 20 năm rồi mới được chuyển sinh vào kiếp sống tiếp theo, cô có nguyện ý không?’. Nàng đã nhanh chóng đồng ý. 

Xót thương tình cảnh của nàng, Mạnh Bà đã giao cho nàng việc nhổ cỏ ở bên bờ hoa bỉ ngạn, để ký ức tình sầu của nàng gửi vào trong hoa. Nhưng kỳ thực ở đó không hề có cây cỏ, chẳng qua tại vì trong mắt của nàng luôn nhìn thấy cỏ dại. Vì thế mà nàng cứ nhổ mãi nhổ mãi mà cũng không hết được cỏ.

Hai mươi năm sau, Mạnh Bà đã đưa nàng đến trước cửa luân hồi và dặn với nàng rằng: ‘Cô hãy đứng ở đây đợi một chút, người cô chờ 20 năm sắp đến rồi’. Lúc này, hai hàng lệ của nàng lại tuôn rơi như suối.

Nhưng đến khi gặp nhau, người mà nàng đã dành 20 năm dài đằng đẵng dưới âm gian để đợi chờ, lại tỏ ra thờ ơ, lãnh đạm như không quen biết nàng. Nàng đau đớn níu tay chàng lại: ‘Chàng đã quên ta rồi sao?’. Chàng trai dửng dưng nhìn nàng như một người xa lạ, rồi lặng lẽ đón lấy chén canh vong tình của Mạnh Bà uống đến cạn rồi thản nhiên bước vào cửa luân hồi.

Từ đó trở đi, 2 bên đường đến Hoàng Tuyền, ở dưới chân cầu Nại Hà xuất hiện cây hoa đỏ rực, diễm lệ, sinh sôi, dẫn đường cho các đôi tình nhân bị chia cắt, cho những vong hồn còn quá nhiều oán khí khi quay lại luân hồi, nhận lấy nhân quả mà số phận đã chỉ định.

Một ngày, Đức Phật đã đi ngang qua, thấy trên mặt đất có một loài hoa đỏ rực như lửa trải dài khắp một vùng đất lớn, vừa tạo cảm giác nhung nhớ lại vừa u sầu. Phật vừa liếc nhìn đã thấu tỏ được huyền cơ bên trong đó. Đức phật đã nói:“Bỉ ngạn hoa, khai nhất thiên niên, lạc nhất thiên niên, hoa diệp vĩnh bất tương kiến. Tình bất vi nhân quả, duyên chú định sinh tử”. Khi dịch ra Hán Việt nghĩa là: “Hoa bỉ ngạn, một nghìn năm nở, một nghìn năm tàn, hoa và lá vĩnh viễn không thể gặp nhau. Tình không vì nhân quả, duyên đã định tử sinh.”

Đức Phật cảm thấy xót thương, bèn quyết định mang hoa về miền Cực Lạc để trồng. Nhưng trước khi mang về, hoa phải được gột rửa hết tất cả những gì gọi là ‘tình si’, ‘nhung nhớ’, ‘u sầu’, ‘đau khổ’…. Những thứ xúc cảm của con người đều phải rời khỏi hoa, rồi rơi xuống sông Vong Xuyên.

Bởi vậy, khi về đến Cực Lạc, đóa hoa trong tay Phật đã biến thành một màu trắng tinh khiết không còn nhuốm bụi hồng trần. Đức Phật bèn gọi nó là Mạn Đà La hoa, hoa của cõi Phật, cũng chính là một loại hoa bỉ ngạn khác.

Lại nói về bỉ ngạn có màu đỏ rực lửa. Lúc ấy, Bồ Tát Địa Tạng thần thông quảng đại đã biết đến nghiệp duyên của hoa Mạn Đà La hiện đang nằm ở dưới sông Vong Xuyên. Ngài bèn đi đến bên bờ sông và ném xuống một hạt giống, chỉ trong chốc lát có một đóa hoa đỏ tươi bay ra khỏi mặt nước, Bồ Tát đón lấy hoa và nói:

“Ngươi đã thoát thân trở về miền Cực Lạc, vậy sao còn đem nỗi hận tình si để lại nơi khổ ải vô biên này chứ? Vậy thì, ngươi hãy ở đây làm sứ giả và tiếp dẫn các linh hồn đi về phía luân hồi. Ở Cực Lạc đã có Mạn Đà La hoa rồi, vậy ta sẽ gọi ngươi là Mạn Châu Sa hoa vậy”.

Từ đó có đến hai loài hoa, một loại mang màu trắng ngần tinh khiết, một loại lại rực rỡ diễm lệ; một loại vừa gợi nhớ gợi thương, chia ly đau khổ, một loại lại mang đến cảm giác vô dục vô cầu, vô khổ vô bi; một loại trầm luân trong nỗi sầu nhân thế, một loại lại vô ưu vô lo nơi Phật quốc thanh cao.

Bên trên là những thông tin chúng tôi chia sẻ cho các bạn về truyền thuyết và ý nghĩa của bỉ ngạn hoa. Hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn có những phút giây giải trí, thư giãn đầu óc.

>> Xem thêm: Hoa Đậu Biếc: #10 công dụng hữu ích của hoa đậu biếc